Gider Pusulası Nedir?
Gider pusulası ya da bir diğer adı ile gider notu fatura yerine geçen resmi bir belgedir. Faturalamalar her ölçekten oluşumun kazancını yasal düzlemde gösterebilmesi ve pürüzleri giderebilmesi açısından önem taşır. Yasal olarak faturanın düzenlenemediği durumlarda gider pusulası kullanılarak fatura niteliği taşıyan resmi bir belge düzenlenebilir. Bu belgede malın cinsi, miktarı, fiyatı, tarafların ad-soyad, unvan bilgisi gibi detaylar yer alır.
Hangi Durumlarda Düzenlenir? Gider Pusulası Ne Zaman Kullanılır?
Gider pusulası şu durumlarda düzenlenir:
● Vergi mükellefi olan taraf mükellef olmayan satıcıdan aldığı mal ya da hizmeti faturalamak istediğinde
● Tüketici satın aldığını iade etmek istediğinde
● Serbest meslek erbabına arızi şekilde ödeme yapıldığında
● Basit usulde vergilendirilen mükelleflerden sabit kıymet niteliğinde satın alım yapıldığında
● Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde yer alan istisnalar kapsamındaki satıcılardan satın alım yapıldığında
Kimler Gider Faturası Kullanır?
Şu statüdeki taraflar gider faturası kullanır:
● Vergiden muaf olan esnaflar
● Serbest meslek erbapları
● Kazançları basit usulde vergilendirilen ve defter tutmak zorunda olan çiftçiler
● Birinci ve ikinci sınıf ticaret erbapları
Gider Pusulası Nasıl Temin Edilir?
Gelir pusulası düzenleyecek olan taraf vergi dairesinden izin almalıdır. Vergi dairesi izin belgesini başvuran tarafın vergi levhasına göre düzenler ve tacirlere verir. İzin belgesi çıktığında noter ya da Maliye Bakanlığı’ndan gider pusulası alınabilir. Düzenlenmek istenen gider pusulası ise mükelleflerin anlaştığı bir matbaaya bastırılır ya da notere onaylatılır.
Kimler Gider Pusulası Düzenler?
Vergi Usul Kanunu’nun 234. maddesine göre birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde vergilendirilenler, defter tutmak zorunda olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler, vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler ve satın aldıkları emtia için gider pusulası düzenlemek durumundadır.
Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?
Şu adımlarla gider pusulası düzenlenerek mükellef olmayan taraftan yapılan alışveriş faturalandırılabilir:
● Mükellefler gider pusulasını maliye ile anlaşması bulunan matbaalardan bastırır.
● Aynı zamanda kırtasiyeden alınan boş gider pusulası ciltleri notere onaylattırılabilir.
● Mükellefler tarafından gider pusulası 2 nüsha şeklinde düzenlenir. Doldurulması gereken alanlar eksiksizce doldurulur. 2 nüshası olmayan, bilgileri eksik ya da yanlış olan gider pusulaları geçersizdir.
● Gider pusulasının bir nüshası satıcıya, bir nüshası ise mükellef olan tarafa verilir.
● Alıcı taraf satıcı tarafa gider pusulasını imzalatarak süreci tamamlar.
Stopaj Nedir?
Stopaj ödeme alacak taraftan yapılan vergi kesintisine verilen isimdir. Yapılan kesinti vergi dairesine yatırılır. Normal olarak kişinin kazancını belgelemesi ve beyan etmesi sonucu vergi kesilir. Stopaj vergisi kazanç henüz beyan edilmeden kesilen vergidir. Ödeme alıcıya geçmeden kesinti yapılır.
Gider Pusulası Stopaj Oranları
Gider pusulasının kullanıldığı satışlarda Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine göre stopaj kesintisi yapılmalıdır. Bu kesintinin oranı satışı yapılan mala göre değişiklik gösterir. Gider pusulası için stopaj oranları şu şekildedir:
● Hurda mal alımlarında %2 kesinti yapılır.
● Vergi mükellefi olmayan, esnaf muafiyetinden de yararlanmayan satıcı, tüzel ya da gerçek kişi adında mallarını kapı kapı dolaşarak satıyorsa komisyon ve prim ödemelerinden %20 kesinti yapılır.
● Dokuma ürünleri, çarşaf, havlu, kilim, örgü ve her türlü nakış işleri, her nevi turistik eşya, süpürge, sepet, hasır vb. mal ücretleri ve bu malların üretiminin hizmet bedellerinden %2 kesinti yapılır.
● Diğer mal statüsündeki alımlarda %2 kesinti yapılır.
● Diğer hizmet statüsündeki alımlarda %5 kesinti uygulanır. Ürün ve hizmet bedelinin ayrılmaması durumunda %10 kesinti yapılır.
Ayrıca bakınız: Kurumlar vergisi nedir